Istorija Rama

Mesto gde je Aleksandar Makedonski susreo Kelte

Hram reč je keltskog porekla koja označava kauća bogova, odnosno mesto na kome Božanstvo boravi na zemlji. Hramom se na starim mapama ovog područja naziva prostor atara današnjeg sela Ram.

Dunav u svom toku kod Rama pravi veliku okuku, zaobilazeći visoke litice i skreće oštro na sever. Na kameno-peščanoj visoravni Kelti u 4.veku pre Nove ere grade opidum a malo dalje i hram sa žrtvenikom. Ne postoje mnogo pisanih podataka vezanih za Keltsko naselje u Ramu, u antičkim zapisima nalazimo podatak da su se ovde susreli Aleksandar Makedonski i Kelti (arheolozi su zaključili da se radi o ovom mestu po detaljnom opisu obale).

Vojni logor Lederata

Već u prvim godinama po izbijanju Rimskih legija na obale Dunava, zahvaljujući odličnom geostrateškom položaju (između Viminacijuma i Pinkuma), u okviru Keltskog opidiuma, Rimljani grade vojni logor u istoriji poznat kao Lederata.

Nizvodno od srednjovekovne tvrđave i sela Ram, na razdaljini od 1 kilometar, nalaze se temelji nekada moćnog utvrđenja, a po konfiguraciji terena prepoznaju se oblik i veličina masovnog kastruma oko koga je bilo formirano naselje. Hroničari Lederatu spominju kao značajno utvrđenje koje je sagradio car Trajan, a kao veće i moćnije utvrđenje obnovio u 6. veku potonji rimski car Justinijan. Letopisi su zabeležili da je kod Rama car Trajan poveo svoje legionare preko za tu priliku sagrađenog pontonskog mosta u rat sa Dačanima. Ova slika je izvajana kao prva scena na čuvenom Trajanovom stubu u Rimu.

Iskopavanje Lederate uz brojne pokretne nalaze otkrilo je i tragove koji nepobitno utvrđuju da su ovde po svom doseljavanju živeli stari Sloveni (VI vek).

U srednjem veku Pek, Podunavlje, Stig i deo Pomoravlja sačinjavali su oblast Braničevo. Kralj Milutin 1291.godine osvaja Braničevo, daje ga na upravu starijem bratu Dragutinu i tada Veliko Gradište i Ram ulaze u sastav Srpske srednjovekovne države. Sledeće pominjanje ovih krajeva nalazimo 1381.godine u Ravaničkoj povelji kojom Knez Lazar daruje sela Braničeva manastiru Ravanici.

Po osvajanju novih teritorija u ovim oblastima Turci su ustanovljavali svoju vlast, vršili porpise naseljenih mesta i stanovnika radi utvrđivanja nameta. U 15. veku oblast Braničeva dobija na značaju kada turski sultan Mehmed II osvajač daje Braničevski subašluk, kao nagradu za ratne zasluge Agi begu Mihajloglou. Sedište ovog braničevskog subaše bilo je jedno vreme u Golupcu. Da bi zaštitio granicu od upada ugarskih četa Aga beg Mihajloglou, u pograničnom delu prema Ugarskoj, u svoj odbrambeni sistem uključuje i domaće hrišćansko stanovništvo dajući im u zadatak da obavlja stražarsku službu. I stanovnici sela Gradišta i Rama imali su obavezu da čuvaju mesta pogodna za prelaz Dunava.

Po dolasku na vlast turskog sultana Bajazita II 1483. godine u Ramu se gradi moćna odbrambena srednjovekovna tvrđava oko koje se odvija život i trgovina u vreme mira, o čemu svedoči dobro očuvani karavansaraj u neposrednoj blizini tvrđave, kao i ostaci hamama. Turski putopisci Evlija Ćelebija, Hadži Kalfa i dr. daju dosta podataka o Ramu i njegovoj posadi. Izvesno je da je ovde u više navrata boravio i sam Bajazit. Prema izvorima Ram je razoren 1788.g. zanimljivo je znati da je ove godine, braneći Ramsku tvrđavu od Turaka, u njoj, poginuo i austrijski grof baron Loprešti.

Ram - glavna izvoznička luka

Po proterivanju Osmanlija iz Srbije počinje preporod zemlje koji se u Ramu najviše osetio za vreme vladavine kneza Mihajla. Godine 1859. uslediće nova organizacija državne uprave. Od Ramse do Pečke kneževine formiran je Ramski srez sa sedištem u Velikom Gradište.

U Miloševoj Srbiji Ram sa Dubravicom kao i Veliko Gradište bile su glavne izvozničke luke. Ovde je radila i posebna skela na relaciji Ram- Bazjaš kojom su se najviše izvozile debele svinje, kukuruz i žito. Poznato je da je i sam knez Miloš ovde imao nekoliko svojih ljudi koji su za njegov račun kupovali stoku.

Iz Rama je 1804.g. krenula prva srpska deputacija na čelu sa Protom Matijom Nenadovićem, da u Rusiji traži pomoć od turskog zuluma. Iz Rama je bio i prvi Karađorđev diplomata, Jovan Protić. Kod ovog mesta je 1817.g. Karađorđe prešao u Srbiju po povratku iz Austrije. U prvoj polovini XIX veka u selu se nalazila džumrukana(carinarnica) čiji je nadzornik jedno vreme bio Vuk Karadžić. Postoji više pisama koje je iz Rama Vuk Karadžić slao Milošu Obrenoviću.

Iz Rama je bio i prvi Karađorđev diplomata, Jovan Protić

Danas se stanovnici Rama pretežno bave poljoprivredom, ribarenjem i turizmom. Skele koje svakodnevno premošćavaju Dunav prevoze vozila od Banatske Palanke do podnožja tvrđave, a ovim skelama godišnje prodje oko 15.000 biciklista koji prate Evropsku biciklističku rutu Evrovelo 6. Srednjovekovna tvrđava nakon obnove beleži rekordnu posećenost.

Ljubazni domaćini, bajkovite legende inspirisane bogatom istorijom i najlepši zalasci sunca koje je zapazila i Nacionalna geografija Srbije čine da mesto nekadašnjih vojevanja postane najpoželjnije mesto za prosidbu voljene osobe.

Nadamo se da ćete nas posetiti uskoro

Pisma sa Ramske tvrđave

Vreme obilaska tvrđave:

Svakog dana od 10.00 do 19.00 časova

Dolazak grupe je potrebno najaviti 3 dana unapred!

Facebook

Instagram

YouTube

Nosilac projekta Udruženje „Biseri Dunava i Đerdapa“